Eyes on Animals steunt een aangifte tegen de paardenmarkt in Hedel omdat afspraken over beter dierenwelzijn niet zijn nagekomen. Dat de gemeente op advies van de Raad voor Dieraangelegenheden extra voorwaarden in haar paardenmarkt-vergunning heeft gezet, heeft niets verbeterd. Nog steeds wordt de EU Transportwet massaal en structureel overtreden. Ook kregen zieke en gewonde paarden niet de zorg waar zij recht op hebben.
Eyes on Animals heeft voor een inspectie van de ‘feestelijke’ 300ste editie van Hedel paardenmarkt samengewerkt met House of Animals Investigations en 1037 Against Animal Cruelty. Vanwege extreme agressie van paardenhandelaren, die niet willen dat bewijzen van wetsovertredingen worden verzameld, kregen de inspectieteams beveiliging van The Dutch Bouncer Federation. Met eigen dierenartsen hebben we tijdens de bijna 20-uur durende paardenmarkt wederom zieke en gewonde paarden gezien en een totaal gebrek aan naleving van de Europese Transportwetgeving, bedoeld om paarden te beschermen.
Volgens de wet, en volgens de vergunning die de gemeente Maasdriel heeft afgegeven aan Hedel, zouden alle paarden bij aankomst gecontroleerd moeten worden of ze niet ziek, mager of gewond zijn. Maar Hedel houdt geen ingangscontrole. Via verschillende wegen rijden rondom middernacht honderden vrachtwagens vol paarden af en aan. Die worden in het donker temidden van kermisherrie en het dorpsfeest uitgeladen. Er is geen paspoort- en chipcontrole van paarden, niemand registreert welk paard van wie is. Zo wordt op paardenmarkten al jarenlang bewust de wetshandhaving belemmerd. Als Eyes on Animals verzoekt in te grijpen bij strafbare feiten, dan is vaak ´opeens niemand de eigenaar´.
Bovendien constateerden de inspectieteams dat veel handelaren nog steeds zeer ruw met hun paarden omgaan. Vooral kleinere dieren zoals Shetlanders en ezeltjes werden vaak gedwongen om te lopen door hen aan de staart en vacht op te tillen. En, zoals ieder jaar, staan er wel grote watertanks – maar niemand geeft daadwerkelijk water aan de paarden. Verder stonden er -zoals voorgaande jaren – weer heel veel veulens en jonge niet-halstermakke paarden.
Eyes on Animals wijst paardenmarkten, de politiek en de NVWA al jaren op deze wetsovertredingen: niet-halstermakke paarden en veulens mogen niet op lange transporten. Deze wetsovertredingen stonden ´keurig´ vermeld als verbod in de vergunning en op de website van Hedel, maar in de praktijk werd hierop wederom niet gehandhaafd. Niet door de gemeente, niet door de marktorganisatie en niet door de NVWA.
Besmettelijke dierziekten
Volgens de Europese wet zijn dieren met open wonden of die kreupel zijn ‘ongeschikt voor transport’. Ze behoren onmiddellijk zorg te krijgen. Ook behoren dierenartsen te checken of er geen paarden met uiterst besmettelijke dierziekten zoals Droes en Rhino worden getransporteerd. De dierenartsen van House of Animals zagen echter één paard met verwondingen over zijn hele lichaam. Er kwam groen dik snot uit z´n neus, het dier hoestte en had koorts.
Ook stonden er 3 kleine, piepjonge minipony’tjes uit België, broodmager met snotneuzen waarvan één met een aangeboren afwijking aan de achterhand. Zij concludeerden dat deze paarden ernstig ziek waren, en mogelijk Droes of Rhino hadden. Maar toen wij de dierenartsen van de paardenmarkt Hedel erbij haalden, weigerden die eerst de paarden te isoleren – een wettelijke verplichting.
Dit terwijl vorig jaar door dierbeschermers óók al 2 paarden met Droes van de markt zijn gehaald. Zulke potentieel dodelijke ziekten leveren vanaf paardenmarkten groot besmettingsgevaar op voor de hele paardenbranche. Want paarden´s gaan vanaf de markt naar allerlei stallen in Nederland. Bovendien is het zeer dubieus dat paarden die door de NVWA worden goedgekeurd voor de export, vlak daarvoor urenlang op een markt hebben gestaan waar zieke paarden staan.
Ondanks strengere EU-regels ter voorkoming van dierziekten, heeft de NVWA bij Hedel wederom een tijdelijk ´exportverzamelcentrum´ mogelijk gemaakt, op het erf van een boerderij in het dorpscentrum. Daarbij worden allerlei officiële EU-regels geschonden. Zo heeft de RDA in haar rapport bevestigd dat een paardenmarkt wettelijk absoluut niet voldoet aan de voorwaarden van een `rustplaats´. Evenmin kan een paardenmarkt een ‘plaats van vertrek’ zijn, stelt de RDA. Daarom komt de RDA tot de rekensom dat paarden die vanaf een paardenmarkt worden geëxporteerd gemiddeld zo´n 39uur (!) op transport zijn. Dat is ver boven het wettelijke 24-uurs maximum.
Al jaren verzamelen Eyes on Animals, House of Animals en 1037 Against Animal Cruelty bewijzen van ernstige misstanden op paardenmarkten. Er is wel wat verbeterd, maar er blijft bij alle betrokken partijen grote onwil om aan de wet te voldoen. Daarom gaat House of Animals Investigations van Karen Soeters nu juridische procedures starten. Eyes on Animals stelt daarvoor al haar bewijsmateriaal van misstanden op paardenmarkten van de afgelopen 10 jaar beschikbaar. We verwachten dat Justitie de structurele wetsovertredingen bevestigt.
Daarnaast willen wij dat de rechter beoordeelt: is een ‘dorpsfeest-paardenmarkt’ een “redelijk doel” voor het ongerief, lijden en stress van de paarden? Volgens ons wordt niet voldaan aan de wettelijke zorgplicht jegens dieren. Eerder vroeg Landbouw-staatssecretaris Van Dam n.a.v. een vernietigend inspectierapport van Eyes on Animals over de paardenmarkt in Zuidlaren de Raad voor Dieraangelegenheden om een regeringsadvies over paardenmarkten. Hij gaf de RDA opdracht de paardenmarkten ‘los te koppelen’ van dorpsfeesten zoals die van Hedel.
Dubieuze vergunning en niet-naleven Protocol
In 2017 presenteerde de RDA haar rapport ´Man en paard noemen´, waarvoor Eyes on Animals advies gaf (zie hier ). Er kwam een nieuw Protocol Welzijn Paardenmarkten met strengere eisen. Voortaan zouden gemeenten alleen nog paardenmarkten mogen toestaan als naleving van dat Protocol is opgenomen in de vergunningvoorwaarden. De Sectorraad Paarden stemde daar ook mee in. Tevens deed de SRP een oproep aan de circa 100 gemeenten die paardenmarkten subsidiëren en vergunning verlenen om hiermee te stoppen tenzij het Protocol werd geïmplementeerd. Maar tot nu toe hebben alleen de paardenmarkt-gemeenten van Zuidlaren en, sinds kort, Hedel dat protocol in de vergunning verwerkt.
Overigens heeft Eyes on Animals vanaf het begin gezegd niets te zien in een Protocol. Wij geloven alleen in strenge handhaving én extra wetsbepalingen voor paardenmarkten. Het Protocol 2017 schetst net zoals het Protocol 2011 slechts een prachtige ´papieren werkelijkheid´. Niet voor niets hebben paardenmarkten zich met succes verzet tegen de RDA-aanbeveling om de identiteit van paarden en hun houders te checken en te registeren. (Ze gaan de handelaren wél allemaal langs om ‘sta-geld’ te innen en de paarden te tellen voor de jaarlijkse wedstrijd tussen Zuidlaren en Hedel: ‘wie is de grootste? )
Omdat de NVWA daarnaast nog steeds niét controleert of alle binnenlandse paardentransporteurs voldoen aan de Transportwet, geldt voor het grootste deel van de paarden: niemand heeft enig idee welke paarden aanwezig zijn en waarheen ze ´verdwijnen´. Dit gebrek aan traceerbaarheid maakt illegaal handelen extra makkelijk.
In het nieuwe Protocol staat dat de paardenmarkten ingangscontroles moeten houden. Daarbij moeten hun ingehuurde dierenartsen en B.O.A.´s letten op de ‘9 aspecten van gezichtsuitdrukkingen bij pijn’ bij een paard. Terwijl er ruim 1300 paarden staan en ze zelfs weigeren snotterige, bloederige paarden te helpen. Zulke grondige controles zouden bovendien urenlang duren áls ze zouden plaatsvinden.
Zeer bijzonder ook is dat de gemeente Maasdriel moeite had om op verzoek van Eyes on Animals de vergunning op te diepen MET het Protocol daarin opgenomen. Dagtekening van de vergunning: 29 oktober. Dat geeft te denken hoe Maasdriel de door de RDA aanbevolen bijscholing van de BOA’s en dierenartsen in een paar dagen heeft geregeld? De vergunningvoorwaarde ´bij het constateren van strafbare feiten worden de verdachten overgedragen aan de politie´is in ieder geval massaal geschonden.
Eén uitgeput paard 
Een van de drie te magere en zieke pony’s die wij van de markt lieten verwijderen
